Γράφει η Μυρτώ Ζαΐμη
Μια από τις σημαντικότερες νίκες που επέτυχαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης συμπληρώνει 190 χρόνια. Πρόκειται για τη νίκη στη Μάχη του Δυρού.
Μια μάχη που έδωσαν οι ουσιαστικά άοπλες γυναίκες της Μάνης και η οποία απέκτησε μεγάλη για το έθνος μας σημασία, αφού σημειώθηκε την περίοδο που η Επανάσταση κινδύνευε να χαθεί από τις εσωτερικές έριδες που αποδυνάμωσαν τα στρατεύματα και έκαμψαν το ηθικό των αγωνιστών.
Έτσι η Πάτρα βρίσκεται στα χέρια του Γιουσούφ πασά, η Εύβοια τουρκοκρατείται, το Μεσολόγγι πολιορκείται από τον Κιουταχή και οι κάτοικοί του βρίσκονται μια ανάσα πριν από την ηρωική έξοδο.
Στο μεταξύ ο Ιμπραήμ που είχε αποβιβαστεί στη Μεθώνη έσπερνε το τρόμο, κατέκαιγε και κατέσφαζε.
Στο Μανιάκι ο Παπαφλέσσας που επιχείρησε να τον σταματήσει σκοτώνεται μαζί με τους 300 άντρες του μετά τα απανωτά γιουρούσια του στρατού του.
Κάτω, λοιπόν, από αυτό το πρίσμα, η μάχη του Δυρού αναδεικνύεται ως υψίστης ιστορικής σημασίας, αφού η νίκη των Μανιατισσών που έτρεψαν σε φυγή τα λεφούσια του Ιμπραήμ, έδωσε πνοή, σε μια δύσκολη καμπή, στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, ενώ παράλληλα αναγέννησε τις ελπίδες και την πίστη των αγωνιστών.
Το πρωί της 22ης-6-1826 αρχίζει η διπλή επίθεση του Ιμπραήμ στη Μάνη. Με κατά μέτωπο επίθεση, με 8.000 πεζούς και 2.000 ιππείς εναντίον των περίπου 2.400 Μανιατών στη Βέργα του Αλμυρού.
Ταυτόχρονα θέτει σε εφαρμογή την αποβίβαση από τη θάλασσα περίπου 3.500 ανδρών στην «καρδιά» της Μάνης, ώστε να την διασπάσει και να χτυπήσει «πισώπλατα» τους αγωνιστές που είχαν συγκεντρωθεί στην Βέργα.
Τα πλοία αρχικά προσέγγισαν τον όρμο της Μάλσοβας, όμως μετά τον «κανονιοβολισμό» της ναυαρχίδας συνεχίζουν προς τον Όρμο του Δυρού. Στο χωριό του Δυρού δεν υπήρχε σχεδόν κανένας Μανιάτης και οι δυνάμεις του Ιμπραήμ αρχίζουν να αποβιβάζονται τα ξημερώματα της 22ας προς την 23η Ιουνίου.
Στη Βέργα ο στρατός του Ιμπραήμ κυριολεκτικά αποδεκατίζεται από τους ηρωικά μαχόμενους Μανιάτες.
Νέες αμαζόνες
Η ίδια πανωλεθρία περίμενε τον επαρμένο σερασκέρη και στο δεύτερο μέτωπο που άνοιξε στην «καρδιά» της Μάνης, στο Δυρό, όπου οι γυναίκες με τα δρεπάνια του θερισμού, με πέτρες, με ξύλα, με τα δόντια και τα νύχια ακόμα, ξέσχισαν και θέρισαν στην κυριολεξία τις δυνάμεις του.
Οι τρομερές σκηνές άφθαστου ηρωισμού που λαμβάνουν χώρα στο Δυρό και σ’ όλη τη γύρω περιοχή είναι απίστευτου ιστορικού και εθνικού μεγαλείου.