Τάσος Ισαάκ & Σολωμός Σολωμού – Όταν η λέξη Ήρωας Προσωποποιείται

Όταν η λέξη ήρωας προσωποποιείται…

Κείμενο: Ανέστης Χατζηγεωργιάδης

Τάσος Ισαάκ, 🎚️1996.08.11
Σολωμός Σολωμού, 🎚️1996.08.14

Ο Τάσος (Αναστάσιος) Ισαάκ (1972 – Δερύνεια Αμμοχώστου, 11 Αυγούστου 1996) ήταν Ελληνοκύπριος ο οποίος δολοφονήθηκε βάναυσα από Τούρκους πολίτες και αστυνομικούς στην διάρκεια αντικατοχικής διαδήλωσης στην περιοχή της νεκρής ζώνης, στη Δερύνεια της επαρχίας Αμμοχώστου.

Το 1996 η Κυπριακή Ομοσπονδία Μοτοσικλετιστών οργάνωσε αντικατοχική πορεία με αφετηρία το Βερολίνο και τερματισμό την κατεχόμενη Κερύνεια, με 200 μοτοσυκλέτες από 12 ευρωπαϊκές χώρες. Αφορμή της μοτοπορείας ήταν η 22η επέτειος από την Τούρκικη εισβολή στην Μεγαλόνησο. Η πορεία ξεκίνησε στις 2 Αυγούστου του 1996 από την Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο. Οι μοτοσικλετιστές ακολούθησαν μια μεγάλη διαδρομή μέσα από χώρες της Ευρώπης για να καταλήξουν στην Kύπρο στις 10 Αυγούστου ενώνοντας τις δυνάμεις τους με ντόπιους μοτοσυκλετιστές. Κατόπιν όμως διεθνών και τοπικών πιέσεων, η Κυπριακή Ομοσπονδία Μοτοσικλέτας ακυρώνει το σκέλος της διαμαρτυρίας εντός της Κύπρου, διοργανώνοντας εναλλακτικά την κεντρική της εκδήλωση στο Μακάριο Στάδιο το πρωί της Κυριακής 11 Αυγούστου.

Μία ομάδα μοτοσυκλετιστών αναμεσά τους και ο 24χρονος Τάσος Ισαάκ, διαφώνησε με την απόφαση της Ομοσπονδίας συνεχίζοντας κανονικά το πλάνο της πορείας τους προς τα κατεχόμενα. Έχοντας πλέον φτάσει τον αριθμό των επτά χιλιάδων μοτοσικλετιστών, από ένα αφύλακτο στρατιωτικό φυλάκιο εισήλθαν στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ, τη λεγόμενη «Πράσινη Γραμμή», καθώς η Αστυνομία Κύπρου απέτυχε να τους αναχαιτίσει. Την ίδια ώρα, στη λεγόμενη «γραμμή Αττίλα», είχαν συγκεντρωθεί τουλάχιστον 1.000 Τουρκοκύπριοι, ανάμεσά τους και πολλοί οπαδοί των νεοναζί «Γκρίζων Λύκων», που είχαν καταφθάσει από την Τουρκία, απειλώντας ότι θα άνοιγε πυρ και αυτό ανησυχούσε τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από την 1η Αυγούστου η πορεία απασχολούσε το Εθνικό Συμβούλιο και τα άλλα σώματα της κυβέρνησης. Το κατοχικό καθεστώς πήρε επιπρόσθετα μέτρα στη γραμμή αντιπαράταξης. Παράλληλα, είχαν δοθεί εντολές να πυροβολούνται όσοι επιχειρούσαν να περάσουν στα κατεχόμενα.

Οι μοτοσικλετιστές αρχικά φαίνονταν αποφασισμένοι να πραγματοποιήσουν την πορεία και να φθάσουν τελικά στην Κερύνεια, προβάλλοντας παράλληλα τη θέση ότι δεν είχαν πρόθεση να συγκρουστούν ούτε με την Αστυνομία, αλλά ούτε και με τα Ηνωμένα Έθνη και ότι η πορεία τους ήταν ειρηνική. Παρόντες ήταν και οι 200 Ευρωπαίοι μοτοσικλετιστές που είχαν έλθει στην Kύπρο. Ωστόσο, μετά από συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Γλαύκος Κληρίδης, με τον Πρόεδρο και το Συμβούλιο της Ομοσπονδίας Μοτοσικλέτας, η πορεία ματαιώθηκε. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Γιώργος Χατζηκώστας, σύμφωνα με ό,τι του είχε αναφέρει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Κύπρος ετίθετο σε κίνδυνο με προέλαση των Τούρκων. Έτσι μια πολύ καλά οργανωμένη πορεία διαλύθηκε και μετατράπηκε σε μια ανεξέλεγκτη πορεία που κανείς δεν ήταν σε θέση να ελέγξει πλέον.

Η κατάσταση ξέφυγε από τα οργανωμένα πλαίσια. Οι μοτοσικλετιστές άρχισαν να κινούνται προς διάφορες κατευθύνσεις. Τα πρώτα μικροεπεισόδια σημειώθηκαν στο ΣOΠAZ, στη Λευκωσία. Οι διαδηλωτές πέρασαν στη νεκρή ζώνη. Οι κατοχικές δυνάμεις άναψαν φωτιά για να τους απομακρύνουν. Στη Δερύνεια η κατάσταση ήταν χειρότερη, αφού άρχισαν οι συγκρούσεις για να εξελιχθούν στη συνέχεια σε δραματικές. Μοτοσικλετιστές και άλλοι διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους ένοπλους στρατιώτες της κατοχικής δύναμης αλλά και οργανωμένους Τούρκους και Τουρκοκύπριους αντιδιαδηλωτές που περιελάμβαναν και οργανωμένες ομάδες των Γκρίζων Λύκων.

Ο Tάσος Ισαάκ, στην προσπάθεια του να βοηθήσει έναν άλλον Ελληνοκύπριο, τον οποίο κτυπούσαν οι Τούρκοι, δέχθηκε επίθεση και έπεσε στο χώμα. Γύρω του μαζεύτηκαν μεγάλος αριθμός Τούρκων και Τουρκοκύπριων αντιδιαδηλωτών καθώς και μέλη της λεγόμενης αστυνομίας του ψευδοκράτους και άρχισαν να τον κτυπούν επανειλημμένα με πέτρες, ρόπαλα, λοστούς, μέχρις ότου αυτός εξέπνευσε. Άφησε την τελευταία του πνοή 95 μέτρα από την ελληνοκυπριακή πλευρά και 32 από την τουρκοκυπριακή, σύμφωνα με την έκθεση του OHE.

Δύο Ιρλανδοί αστυνομικοί, μέλη της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP), δεν κατάφεραν να τον αποσπάσουν από τα χέρια των μαινόμενων Τουρκοκυπρίων. Τα υπόλοιπα μέλη της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ, τα οποία ήταν παρόντα στην σκηνή, επέλεξαν να μην επέμβουν. Καθοδηγητής της δολοφονικής δράσης εναντίον του Tάσου Ισαάκ φέρεται να ήταν ο αρχηγός του παραρτήματος των Γκρίζων Λύκων στα κατεχόμενα, Μεχμέτ Αρσλάν. Από τη γενικευμένη συμπλοκή στη νεκρή ζώνη τραυματίστηκαν συνολικά 54 Ελληνοκύπριοι, 17 Τουρκοκύπριοι και 12 μέλη της ειρηνευτικής δύναμης.

Η κηδεία του Τάσου Ισαάκ έγινε με πάνδημο τρόπο στις 14 Αυγούστου. Τραγική φιγούρα η σύζυγός του, που ήταν έγκυος στο πρώτο τους παιδί. Ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τις υπηρεσίες του προς την Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να είναι ο ανάδοχος γονέας του ακόμη αγέννητου μωρού. Όταν γεννήθηκε το κοριτσάκι, βαπτίστηκε Αναστασία από τον τότε υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Θεόδωρο Πάγκαλο. Η Ελληνίδα τραγουδίστρια Χάρις Αλεξίου της έχει αφιερώσει το τραγούδι “Τραγούδι του Χελιδονιού”.

Μετά την κηδεία, ο οργισμένος εξάδελφός του Σολωμός Σολωμού, 26 ετών, προσπάθησε να αφαιρέσει τουρκική σημαία από φυλάκιο της «Πράσινης Γραμμής», για να πέσει και αυτός νεκρός από πυρά που προήλθαν από τα Κατεχόμενα.

Στις 24 Ιουνίου 2008 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ένοχη την Τουρκία για τις δολοφονίες Σολωμού και Ισαάκ. Σύμφωνα με το δικαστήριο, η Τουρκία κρίθηκε ένοχη για την παραβίαση του 2ου άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, δηλαδή δεν προχώρησε σε ενέργειες για την εύρεση των ενόχων. Επίσης επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένεια του Ισαάκ.

Ο Σολωμός Σολωμού (Αμμόχωστος, 1970- Δερύνεια Αμμοχώστου, 14 Αυγούστου 1996) ήταν Ελληνοκύπριος ο οποίος δολοφονήθηκε από Τούρκο έποικο υπουργό του ψευδοκράτους, την ημέρα της κηδείας του δολοφονηθέντος εξαδέρφου του Τάσου Ισαάκ στην Κύπρο.

Στις 24 Ιουνίου 2008 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων βρήκε ένοχη την Τουρκίαγια τις δολοφονίες των Ισαάκ και Σολωμού. Σύμφωνα με το δικαστήριο, η Τουρκία κρίθηκε ένοχη για την παραβίαση του άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου γιατί δεν έγινε καμία έρευνα για να βρεθούν οι υπαίτιοι για τον θάνατό του. Επίσης επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στην οικογένεια του Σολωμού.

Την ημέρα της κηδείας του Tάσου Ισαάκ, στις 14 Αυγούστου 1996, ημέρα μνήμης της κατάληψης της Αμμοχώστου, μία ομάδα από διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς το οδόφραγμα της Δερύνειαςγια να εναποθέσουν στεφάνια και λουλούδια στον χώρο της δολοφονίας του Tάσου Ισαάκ. Η σκηνή μετατράπηκε σε πεδίο μάχης, όταν εμφανίστηκε μια ομάδα «Γκρίζων Λύκων» και άρχισαν τον πετροπόλεμο. Ξαφνικά ξεπετάχτηκε μπροστά από τους διαδηλωτές ο Σολωμός Σολωμού και ξεφεύγοντας από τους Κυανόκρανους πέρασε στη νεκρή ζώνη και προσπάθησε ν΄ανέβει σε έναν ιστό για να κατεβάσει την τουρκική σημαία, ενώ άλλοι διαδηλωτές προσπάθησαν να τον αποτρέψουν.

Τούρκοι ελεύθεροι σκοπευτές, από το απέναντι τουρκικό φυλάκιο, τον πυροβόλησαν και ο Σολωμός Σολωμού έπεσε νεκρός από σφαίρα στο λαιμό. Στη συνέχεια άρχισαν να ρίχνουν βολές προς τους διαδηλωτές. Οι εθνοφρουροί πήραν θέση μάχης. Η σορός του Σολωμού απομακρύνθηκε από την περιοχή. Επίσης, αρκετά ακόμα άτομα τραυματίστηκαν από τις σφαίρες των Τούρκων στο χώρο του επεισοδίου.

Σύμφωνα με τις ελληνοκυπριακές αρχές, ένας από τους δολοφόνους του Σολωμού Σολωμού, ήταν και ο Κενάν Ακίν, έποικος, πρώην αξιωματικός του τουρκικού στρατού, υπουργός του ψευδοκράτους και πράκτορας των τουρκικών μυστικών δυνάμεων. Ομάδα ανακριτών του Αρχηγείου Αστυνομίας και της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αμμόχωστου, μετά από συντονισμένες εξετάσεις, εντόπισε τους δράστες εναντίον των οποίων εκδόθηκαν διεθνή εντάλματα σύλληψης. Το υλικό που εξασφαλίσθηκε χρησιμοποιήθηκε για προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εναντίον της Τουρκίας. Κανένας από τους δράστες δε συνελήφθη.

Σήμερα, στην Αξό Ρεθύμνου, έχει δημιουργηθεί μνημείο προς τιμήν του Σολωμού, το οποίο αποτελεί αναπαράσταση της στιγμής που προσπάθησε να κατεβάσει την σημαία, ενώ ήταν σκαρφαλωμένος στον ιστό.

Ο Άρης Θεσσαλονίκης τον Αύγουστο του 2007 έδωσε έναν φιλικό αγώνα με το ΑΠΟΕΛ προς τιμή του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού καθώς βρισκόταν και ο πατέρας του Σολωμού και βραβεύθηκε και από τους δύο συλλόγους και για τους δύο ήρωες του έθνους μας.

Επιπλέον, πολλοί τραγουδιστές αφιέρωσαν τραγούδια στη μνήμη του Σολωμού, όπως ο Δημήτρης Μητροπάνος το Πάντα Γελαστοί και ο Διονύσης Σαββόπουλος το Ωδή στον Γεώργιο Καραϊσκάκη, ένα τραγούδι το οποίο υπήρχε από παλαιότερα. Παράλληλα, ο Στέλιος Ρόκκος έγραψε τη μουσική του τραγουδιού Για τον Σολωμό Σολωμού, ενώ τέλος, ο Νότης Σφακιανάκης τραγούδησε το Ήταν Τρελός, χρηματοδοτώντας και την δημιουργία ενός μνημείου στην Κύπρο, το οποίο όμως μέχρι σήμερα δεν έχει τοποθετηθεί.

Επίσης, πλήθος οδών σε διάφορες πόλεις της Ελλάδος και της Κύπρου φέρουν το όνομά του, συχνά μαζί με εκείνο του Τάσου Ισαάκ.

Αιωνία η μνήμη τους…