Σαν Σήμερα 1913: Παραχώρηση της Β. Ηπείρου Στην Αλβανία

Στις 4 Δεκεμβρίου 1913 υπογράφεται το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας με το οποίο η Βόρειος Ήπειρος παραχωρείται στην Αλβανία.

Η Διεθνής Επιτροπή διακανονισμού των συνόρων Αλβανίας – Ελλάδας, υποβάλλει στην Πρεσβευτική Διάσκεψη του Λονδίνου, τις αποφάσεις που πάρθηκαν από αυτή, γνωστές ως “Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας”, με βάση τις οποίες η Βόρεια Ήπειρος παραχωρείται στην Αλβανία.

Η συμφωνία σηματοδότησε σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή των Βαλκανίων και προέκυψε από μια σειρά εντατικών διπλωματικών διαπραγματεύσεων. Η Βόρειος Ήπειρος, που κατοικείται κυρίως από Έλληνες, παραχωρήθηκε στο νεοσύστατο κράτος της Αλβανίας στο πλαίσιο μιας διεθνούς απόφασης για τη σταθεροποίηση των σχέσεων μεταξύ των γειτονικών αυτών χωρών.

Η πλήρης εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Φλωρεντίας αμφισβητήθηκε συχνά λόγω των μεταγενέστερων πολιτικών αλλαγών, κυρίως λόγω του Α’ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που κατέκλυσε την Ευρώπη- η κατεδάφιση που είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί και πάλι σε εδαφικές διαφορές. Τα νότια τμήματα της Αλβανίας μετακινήθηκαν μπρος-πίσω μεταξύ της Ελλάδας μετά την εξέγερση του Ίλιντεν-Πρεομπραζένιε (1903), παρόμοιες προσαρμογές των συνόρων έγιναν μετά τους παγκόσμιους πολέμους καθιστώντας δύσκολη την καθολική τήρηση.

Μετά από έντονη διαμαρτυρία και αντιδράσεις της Ελληνικής Κυβερνήσεως, οι Πρεσβευτές των Μ. Δυνάμεων στο Λονδίνο έδωσαν διακοίνωση στην Ελληνική Κυβέρνηση, με την οποία της γνωστοποιούσαν ότι η απόφαση για οριστική παραχώρηση των νησιών του Αιγαίου εξαρτάται από την πλήρη συμμόρφωσή της στους όρους του Πρωτόκολλου της Φλωρεντίας.

Αυτές οι εδαφικές προσαρμογές δημιούργησαν διπλωματική ένταση, ενισχύοντας τις πολιτικές διαφωνίες μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας. Το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας επέβαλλε ορισμένους όρους όσον αφορά τη διανομή της γης, οι οποίοι έπρεπε να τηρηθούν εάν επρόκειτο να επιτευχθεί οποιαδήποτε συμφωνία. Ωστόσο, οι όροι αυτοί αντιμετωπίστηκαν με αυστηρή κριτική και από τις δύο πλευρές, γεγονός που οδήγησε σε περαιτέρω επιπλοκές.

Η ελληνική κυβέρνηση υπερασπίσθηκε σθεναρά τη διεκδίκηση των αμφισβητούμενων νησιών του Αιγαίου λόγω των πλούσιων φυσικών πόρων που εμφανίζονταν εκεί, παράλληλα με την ιστορική σημασία για τη χώρα τους. Αντίθετα, οι αλβανικές αρχές υποστήριζαν παρόμοιους λόγους που οδήγησαν τις διαπραγματεύσεις σε αδιέξοδο.

Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου των αλλαγών, πολλαπλές μικρές εξεγέρσεις σημειώθηκαν εκατέρωθεν των συνόρων προσθέτοντας καύσιμα σε μια ήδη πολύβουη σύγκρουση- καθιστώντας αδύνατη την αποτελεσματική παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων όπως η Βρετανία ή η Ιταλία – που είχαν συμφέροντα στη διατήρηση της ειρήνης μεταξύ των βαλκανικών εθνών.